vrijdag 27 april 2012

Vertrouwen schept vertrouwen, als je maar durft te vliegen.


Dit is voor mij vertrouwen:

Als de adelaar haar jong krijgt en ze groot genoeg is, dan werpt ze haar jong letterlijk het nest uit. Het jong tuimelt naar beneden, maar moeder geeft haar jong ruimte om te vliegen. En moeder vangt haar jong weer op als het dreigt te crashen.

In deze column deelt Jolanda Deutz, een van de mensen bij Zorggroep Eerste Lijn, met ons hoe zij de transitie naar organiseren op basis van vertrouwen ervaart.

Handen en voeten geven

Organiseren op basis van vertrouwen klinkt mooi, maar het werkelijk handen en voeten geven is een tweede. Binnen de Zorggroep Eerste Lijn, waar ik werkzaam ben, proberen we dit concept al lerende wijs gestalte te geven. Zo hebben we de functiebenamingen later vervallen (ik was management assistente) en heeft iedereen een bepaalde rol binnen een of enkele teams of projecten.

Een project uit de praktijk

Bij de ZEL stonden we zomer 2011 voor de keuze voor een verhuizing. We moesten wat groter gaan wonen. Bijkomende voordeel was dat we daarbij naar een passende locatie konden zoeken, waar het organisatieconcept ook tot zijn recht zou komen in de huisvesting. Mij werd gevraagd projectleider te zijn van dit verhuisproject; de eerste stap was het samenstellen van een projectgroep. Een beoogde locatie was snel voorhanden, de officiële keuze voor de betreffende locatie duurde langer. Ondanks dat het besluit nog niet genomen was, zijn we in september 2011 toch gestart met het maken van een concept projectplan en planning.

Projectrollen

Aan alle medewerkers heb ik gevraagd wie van toegevoegde waarde zou kunnen zijn bij de uitvoering van het project. De projectgroep bestond uiteindelijk uit 5 personen. Gezamenlijk hebben we ons gebogen over het project en heeft een ieder een rol gekregen die bij hem paste. Er waren slechts 4 gezamenlijke overlegmomenten, naast vele 1 op 1 momenten met de diverse projectleden en andere partijen. Hierin werd naast het nemen van besluiten ook feedback gegeven. Dit hield de snelheid erin en zo werd het proces op een natuurlijke wijze bewaakt. 

Smaken verschillen

In overleg met een architect hebben we handen en voeten aan de lounge gegeven. Hier werd ook wel duidelijk dat smaken verschillen. In dit proces is het juist belangrijk om dan te luisteren en sommige mensen gewoon iets meer aandacht te geven en te betrekken. Al met al duurde het even voordat de onderhandelingen over de locatie rond waren; 3e week december 2011 met overigens een geweldig resultaat. Maar omdat er al zoveel voorwerk had plaats gevonden, kon alles binnen een paar weken worden gerealiseerd. De verhuisdag zelf was dan ook een feestje op zich, waarbij iedereen zijn/haar medewerking wilde verlenen. Dat was niet nodig, alles liep soepel.

Krijgen van vertrouwen

De verhuizing is prima verlopen, de projectgroep heeft geheel zelfstandig het project uitgevoerd. Alleen rondom de financiën is er soms goedkeuring bij de directie gevraagd, maar dat was eigenlijk altijd akkoord. Tijdens dit project heb ik de volledige vrijheid en verantwoordelijkheid gekregen om het vorm te geven zoals ik voor ogen had. Het krijgen van het vertrouwen en de verantwoordelijkheid hebben mij vrijheid en ruimte gegeven om boven mezelf uit te stijgen. Als er mensen zijn die je aanmoedigen en mogelijkheden bieden om in je kracht je rol te pakken, is het zo vanzelfsprekend om je verantwoordelijkheden te nemen. Bovendien maakt het je bijzonder creatief. Het werken in een team waarbij een ieder ingezet wordt in zijn of haar kracht werkt fantastisch.

Wederzijds respect

Het begeleiden van dit proces was heel mooi. Door het vertrouwen dat we als team kregen, pakte iedereen zijn of haar verantwoordelijkheden goed en met enthousiasme op. Soms is het bijsturen en slikken, maar dan is dat weer een leermoment voor zowel de zender als de ontvanger. In teamverband streven wij naar een zo optimaal mogelijk resultaat met de voorhanden zijnde middelen, waarbij er niet wordt ingeboet op wederzijds respect. Het werken in teams kent ook wel moeilijke kanten, want iedereen is anders met een ander shape. Je zult dit moeten aanvaarden en als wij daarvoor respect hebben en begrip tonen, dan komen wij al heel ver met elkaar. Het werken op basis van vertrouwen geeft een zelfstandig gevoel van werken gepaard met een enorme betrokkenheid en gedrevenheid. Soms over de eigen grenzen, maar dat is een zelftraining om dit in de perken te houden.

Meer vrijmoedigheid

Al met al ben ik lerende en heb ik veel meer vrijmoedigheid om zelf een weldoordachte beslissing te nemen, gesterkt door de coach die in je gelooft. Als het ware wordt de ZEL op deze manier meer en meer een zelfsturend mechanisme of liever gezegd een zelfsturend organisme. We hebben de mens voor ogen waarbij we als doel hebben om gezamenlijk de bedrijfsdoelstellingen te behalen.

Kortom: Ik ben er zo enthousiast over dat ik mijn mond niet kan houden om hierover te spreken, maar nog meer om het voor te leven!

Jolanda Deutz, Zorggroep Eerste Lijn

maandag 23 april 2012

Terug naar de inhoud


Een ieder werkzaam in de zorg levert zijn/haar bijdrage aan een verbetering van de zorg. Het maakt eigenlijk niet veel uit vanuit welke positie of organisatie iemand een bijdrage levert aan de zorg, juist de inzichten uit verschillende rollen, deskundigheden en posities maken dat we elkaar scherp houden en met elkaar de zorg BV Nederland verder verbeteren. Om echt verder te kunnen komen met elkaar, gaat het erom de discussie vanuit inhoud te voeren - en niet vanuit een positie of macht. De inhoudelijke discussie met elkaar voeren daagt uit om verder te denken. Meer mensen weten meer dan één. We moeten hierbij soms een stapje terug doen, en leren zaken te relativeren en te accepteren zoals ze zijn. Niet iedereen voert de discussie op dezelfde wijze. De kunst is dan om bij jezelf te blijven, te relativeren en de discussie constant terug te pakken op de inhoud.
Maar hoe doe je dit?

Herkenbaar
Najaar 2011 las ik een column van Annemarie van Gaal in het FD over de noodzaak van het leren relativeren. Als je in een bepaalde positie zit of succesvol bent heb je één zekerheid zo stelde zij: “vroeg of laat kom je een keer aan de beurt en wordt er negatief over je geschreven of gepraat. Kennelijk werkt dat zo en er zijn altijd mensen te vinden die willen helpen om je neer te halen. Maar een mening is maar een mening en relativeren is een belangrijke eigenschap……..Blijkbaar hoort het erbij dat er overal en altijd mensen zijn te vinden die je een toontje lager willen laten zingen, en die desnoods leugens vertellen om hun doel te bereiken.”

Discussie op inhoud of op de persoon…
Een discussie die je op inhoud wilt voeren kan ongevraagd verzanden in een persoonlijke discussie. Kunst is dan om boven de discussie te blijven staan en het terug te brengen naar de inhoud, waar het om ging. De valkuil is namelijk dat je mee wordt getrokken in de persoonlijke discussie. Het goede nieuws is dat de discussie in de meeste gevallen niet om de persoon gaat, maar om de inhoudelijke discussie die men niet wil voeren. De oplossing zit in de discussie terugbrengen naar de inhoud en van de persoon afhalen; waar ging het eigenlijk ook alweer om? 

Hoe ga je hiermee om?
Het is soms onbegrijpelijk dat mensen kost wat kost hun gelijk willen halen, hoe terecht of onterecht dit ook is. Maar dit is niet anders en kom je overal tegen. De vraag is hoe hiermee om te leren gaan.

Relativeren en tegen jezelf zeggen “het gaat niet om jou”. Ja dit zijn mooie woorden, maar makkelijker gezegd dan gedaan, zeker voor iemand die dat voor het eerst overkomt.

De stap die denk ik hiervoor komt, is te leren accepteren wat gebeurt en gebeurd is. Vooral niet blijven nadenken en praten over wat is gebeurd of wat er kan gaan gebeuren. Wat gebeurd is verander je niet meer, dat is geweest (yesterday is history). Wat er gaat gebeuren weet niemand (tomorrow is a mystery), daar zijn teveel beïnvloedbare factoren voor. Het heeft geen zin in je hoofd dingen 7x24 uur te herhalen. Je maakt jezelf hiermee gek. Je moet het accepteren en denken en handelen in het heden, vandaag.

Yesterday is history
Tomorrow is a mystery
Today is a gift, that’s why we call it present.

Leren accepteren, relativeren en de discussie terugbrengen op inhoud.
En ik weet dat het makkelijker gezegd is dan gedaan!

Yvonne van Kemenade en Danielle Gruijs